Alþingiskosningar 2021

Hvar og hvenær á að kjósa?

• Alþingiskosningar eru 25. september 2021.
• Þú kýst eftir því hvar þú ert er skráður á kjörskrá.
  • Kjörskrá fer eftir því í hvaða sveitarfélagi lög-heimilið þitt er skráð fimm vikum fyrir kjördag.
  • Lög-heimili er lang oftast staðurinn þar sem við búum.
  • Ef þú ert óviss hvar þú átt lög-heimili, skaltu spyrja einhvern sem þekkir þig og þú treystir.
  • Þú getur líka séð hvar þú ert skráður á kjörskrá á heimasíðu Þjóðskrár
• Til þess að kjósa á kjördag þarftu að mæta á kjörstað.
  • Kjörstaðir eru oftast opnir frá klukkan 9 á morgnana til klukkan 10 á kvöldin.
  • Stundum eru kjörstaðir opnir á öðrum tímum.
• Sveitarfélagið þitt á að auglýsa tímanlega hvenær kjörstaðir eru opnir.
  • Það er hægt að finna þessar upplýsingar á heimasíðu sveitarfélaganna.
  • Sveitarfélagið þitt er bærinn sem þú býrð í, eins og til dæmis Reykjavík eða Akureyri. 

Hvernig fer atkvæða-greiðslan fram?

• Þú mætir á þinn kjörstað og finnur þína kjördeild.
  • Á flestum kjörstöðum er fólk sem getur aðstoðað þig að finna þína kjördeild.
• Þú mátt taka einhvern með þér sem þú þekkir og þú treystir til að aðstoða þig.
• Í hverri kjördeild sitja 3 manneskjur við borð. Þetta er kjörstjórn.
  • Þessar 3 manneskjur merkja við þig og gefa þér kjörseðil.
• Þú þarft að sýna skilríki. Til dæmis ökuskírteini eða vegabréf.
• Þú ferð með kjörseðilinn inn í sérstakan kjörklefa.
• Það á að vera hægt að draga tjald fyrir kjörklefann svo að þú getir kosið án þess að einhver sjái til.
• Í kjörklefanum á að vera blýantur.
• Í kjörklefanum á að vera spjald með blindraletri til þess að lesa kjörseðilinn.
• Stjórnmálaflokkar sem eru í framboði eru merktir með bókstaf á kjörseðlinum.
• Þú merkir X í kassann fyrir framan bókstaf þess flokks sem þú ætlar að kjósa.
• Það þarf að gera X með blýanti.
• Frambjóðendum er raðað í ákveðna röð á kjörseðlinum sem er ákveðin af stjórnmálaflokknum.
• Þú getur breytt röðinni hjá þeim flokki sem að þú kýst.
  • Þá setur þú númer fyrir framan nafn á kjörseðli.
  • Þú setur númer 1 fyrir framan það nafn sem á að vera efst.
  • Þú setur númer 2 fyrir framan það nafn sem á að vera næst og svo framvegis.
  • Þú getur strikað yfir frambjóðanda sem þú vilt ekki hafa á listanum sem að þú kýst.
• Þú getur líka ákveðið að hafa listann óbreyttan.
• Þegar þú ert búin að kjósa brýtur þú kjörseðilinn saman og ferð út úr kjörklefanum.
• Þú setur kjörseðilinn í kassa fyrir utan kjörklefann.
• Það má enginn sjá hvernig þú kaust.

 Atkvæða-greiðsla utan kjörfundar

• Ef þú kemst ekki að kjósa á kjördegi getur þú kosið fyrir kjördag.
• Kjördagur er dagurinn þar sem kosningar fara fram.
• Þetta kallast atkvæða-greiðsla utan kjörfundar.
• Þú þarft að taka með skilríki. Til dæmis vegabréf eða ökuskírteini.

 Atkvæða-greiðsla utan kjörfundar á Íslandi

• Ef þú ert á Íslandi þá getur þú kosið hjá sýslumanni.
• Sýslumenn eru með skrifstofur út um allt land. Þú getur skoðað hvar skrifstofurnar eru hér: https://island.is/stofnanir/syslumenn/embaettin
• Það er hægt að kjósa í Smáralind á 1. hæð. Það er opið frá klukkan 10 um morguninn til 10 um kvöld.
• Það er hægt að kjósa í Kringlunni, á bíóganginum á 3. hæð. Það er opið frá klukkan 10 um morguninn til 10 um kvöld.
• Þú þarft að sýna skilríki. Til dæmis ökuskírteini eða vegabréf.

Atkvæða-greiðsla utan kjörfundar í útlöndum

• Þú getur kosið á skrifstofu sendiráðs eða á skrifstofu ræðismanns.
• Í sumum löndum eru íslensk sendiráð.
• Þar er íslenskur sendiherra sem aðstoðar Íslendinga sem búa í landinu.
• Í öðrum löndum eru ekki sendiráð.
• Þá er sérstakur ræðismaður sem er ekki íslenskur.
• Hann á að aðstoða Íslendinga sem búa í landinu.
• Lista yfir íslensk sendiráð og ræðismenn má finna hér: https://www.stjornarradid.is/sendiskrifstofur/
• Utanríkis-ráðuneytið skipuleggur atkvæða-greiðsluna.
• Utanríkis-ráðuneytið á að auglýsa hvar og hvenær atkvæða-greiðslan fer fram.
• Þú átt að hafa samband við sendiráð eða skrifstofu ræðismanns til að vita hvar þú átt að kjósa.
• Til þess að kjósa þarftu að mæta á kjörstað.
• Starfsmaður hjá sendiráði eða ræðismanni tekur á móti þér og merkir við þig.
• Þú þarft að sýna skilríki. Til dæmis ökuskírteini eða vegabréf.
• Í sumum löndum getur verið að þú komist ekki á kjörstað vegna COVID 19.

 Að fá aðstoð við að kjósa

• Þú átt rétt á að fá aðstoð ef þú getur ekki merkt sjálfur við á kjörseðlinum.
• Þetta á bara við um þá sem eru sjónlausir eða geta ekki skrifað sjálfir.
• Þú getur beðið einhvern í kjörstjórn um aðstoð.
• Á kjördag er kjörstjórn 3 manneskjur sem sitja við borð í kjördeild.
• Ef þú kýst utan kjörfundar þá er starfsmaður sýslumanns oftast kjörstjóri.
• Þessir aðilar geta aðstoðað þig að kjósa.
• Kjörstjórn eða kjörstjóri má ekki bjóða þér aðstoð að fyrra bragði. Þú þarft að biðja um aðstoð.
• Sá sem aðstoðar þig er bundinn þagnarheiti. Það þýðir að hann má ekki segja frá hvernig þú kaust.
• Þú mátt biðja einhvern sem að þú þekkir og þú treystir að aðstoða þig við að kjósa.
• Ef þú getur ekki tjáð þig sjálfur þarftu að koma með vottorð frá réttindagæslumanni.
• Vottorðið staðfestir að manneskjan sem þú valdir má aðstoða þig.
• Hér er listi yfir réttindagæslumenn fyrir fatlað fólk.
• Þeir sem eru í kjörstjórn mega aðstoða aðra við að kjósa á kjördag.
• Ef þú biður einhvern sem þú þekkir að aðstoða þig þá má hann ekki aðstoða aðra en þig.
• Sá sem aðstoðar þig er bundinn þagnarheiti. Það þýðir að hann má ekki segja frá hvernig þú kaust.
• Sá sem aðstoðar þig við að kjósa má ekki segja frá því hvað þið talið um inn í kjörklefanum.
• Ef sá sem aðstoðar þig er einhver sem þú þekkir þá þarf hann að skrifa undir sérstakt eyðublað.
• Þar lofar hann því að segja ekki frá hvernig þú kýst.
• Eyðublöðin má finna hér:
  • Þagnarheit fulltrúa á kjörfundi
  • Vottorð réttindagæslumanns
• Ef þú uppfyllir ekki skilyrðin til að fá aðstoð við að kjósa getur kjörstjórn neitað þér um aðstoð.
• Ef þér er neitað um aðstoð þá á kjörstjórn að skrifa í kjörbók hvers vegna þér var neitað.
• Það er ekki hægt að breyta ákvörðun kjörstjórnar.

Kjördæmi og kjörstaðir

• Íslandi er skipt upp í 6 kjördæmi.
  • Reykjavík norður
  • Reykjavík suður
  • Suðvesturkjördæmi
  • Suðurkjördæmi
  • Norðausturkjördæmi
  • Norðvesturkjördæmi
• Þú ert skráður í kjördæmi eftir því hvar lög-heimilið þitt er skráð.
• Lög-heimili er oftast sami staður og þar sem við búum.
• Ef þú ert óviss hvar þú átt lög-heimili, skaltu spyrja einhvern sem þekkir þig og þú treystir.
• Þú getur líka séð hvar þú ert skráður á kjörskrá á heimasíðu Þjóðskrár